De mensen in La clemenza di Tito

Hoe de realiteit op het podium komt

do 28 sep 2023

In La clemenza di Tito betrekt regisseur Milo Rau inwoners van Antwerpen en Gent. De niet-professionele spelers representeren op het podium het volk en ze delen hun persoonlijk verhaal met het publiek. Meer nog, de verhalen worden deel van de opera.

François Makanga (bodyguard)

'Ik heb al verschillende keren meegespeeld bij Opera Ballet Vlaanderen. Ik vind het contraverhaal dat jullie brengen heel interessant omdat Opera dé kunstvorm is waardoor ik zelf het westen probeer te begrijpen. Operaverhalen geven inzicht in het waarom het westen denkt zoals het denkt. Naast mijn werk als acteur, ben ik gids in het Afrikamuseum in Tervuren, wat aanvoelt als het rondlopen op de zolder van elke Belg om ze op die manier te begrijpen. Ik dacht met kunst de wereld te kunnen veranderen, maar ik hoor niet tot een groep wiens privilege dat is. Revolutie, of een programma van complete ontregeling – zoals Frantz Fanon vooropstelt – is volgens mij de enige oplossing voor echte verandering. En ja, ik ben geboren en getogen in Brussel en mijn ouders zijn oorspronkelijk van Congo.'

Abeer Mehilba (drugskok)

'Ik ben kostuum- en pruikenontwerper. Theater heeft me altijd visueel aangetrokken. Ik consumeer veel media, maar elke keer als ik naar het theater ga, is het een totaal andere ervaring. Wat telt is niet alleen de visuele bekoring, maar vooral de onderdompeling in de ervaring. Mijn familie komt uit Egypte, maar niemand van mijn familie is daar nog. We wonen allemaal op verschillende plekken.'

Alireza Sadrnejad (soldaat)

'Ik was filmstudent in Iran. Ik heb in het theater gewerkt als regie-assistent. Ik ben ook fotograaf. Hier in België ben je vrij, maar eenzaamheid is overal ter wereld hetzelfde. Ik wil niet zo somber zijn: er zijn ook gelukkige mensen. Toen ik in Iran woonde, voelde ik me niet beperkt. Maar het was niet mogelijk om te blijven. En nu weet ik niet of ik terug wil.'

Angelita Peralta (vrouw uit het trailerpark)

'Ik zing al sinds mijn zesde maar ik moest stoppen toen ik naar Dubai verhuisde om als accountant te werken. Ik verliet de Filippijnen omdat mijn vader stierf. Ik nam het mezelf kwalijk dat ik hem niet had kunnen helpen om het geld bijeen te krijgen voor zijn operatie. Nu in België ben ik de kostwinner van mijn gezin en kan ik weer zingen. Ik wil mijn droom najagen en andere mensen laten weten wat mijn passie is.'

Cyril France (leider soldaten)

'Ik ben gewend aan het podium, maar ik ben ook erg op mezelf. Op het podium neem ik een andere persoonlijkheid aan. Als ik op het podium ook over mijn persoonlijke leven moet praten, vind ik dat ongemakkelijk. Van jongs af aan deed ik aan toneel en dans. Ik maakte deel uit van een kerkensemble in Ghana. Dat stopte toen ik naar de universiteit ging om ontwikkelingsmanagement te studeren, wat me de kans gaf om naar verschillende landen te reizen. Toen ik op zoek was naar een baan in België, realiseerde ik me dat dansen en theater mijn passie zijn, dus solliciteerde ik op een oproep voor figuranten. De eerste opera die ik deed, was La clemenza di Tito in 2017.'

Dina Al Jamal (sjamaan)

'Als tiener in Aleppo studeerde ik viool en zang, met een specialisatie in oosterse muziek. Aleppo is nu verwoest. Op mijn achttiende was de oorlog al begonnen. Ik kreeg de kans niet om een normaal leven te leiden. Ik zei altijd dat ik Super Mario was die de random kogels en bommen in de straten moest ontwijken. Zelfs thuis wist ik niet of de volgende dag zou komen. Het was een beangstigende situatie. In 2019 kwam ik naar België. De eerste jaren waren erg stressvol vanwege corona, maar zelfs toen voelde ik dat ik moest blijven zingen.'

Elya Degryse (vrouw in een rolstoel)

'Ik kom uit Ieper. Van jongs af aan heb ik theater, musical en dans gedaan. Ik besloot om toneel te studeren in Gent en dans in Nederland. In het theater kan ik meer mezelf zijn. In het normale leven, als je iets raars zegt, kijken mensen je vreemd aan of praten ze achter je rug om, maar in het theater is raar zijn juist positief.'

Eric Lambrechts (slachtoffer)

'Mijn familie heeft altijd in Antwerpen gewoond. Ik kom al vijftig jaar hier in de opera. Als jongen zat ik in het publiek. Tien jaar later ben ik in het extra koor gaan zingen. Toen de opera in 1986 fuseerde, stopte het extra koor. Daarna werd ik figurant. Ik ben met pensioen, maar ik heb als kok en als operazanger gewerkt. Nu ben ik suppoost bij Toneelhuis. Ik doe theater omdat ik vrij ben en kan doen wat ik wil.'

Ferdinand Paimblanc (soldaat)

'Ik kom uit Parijs. Ik ben naar Antwerpen verhuisd voor de liefde. Mijn beide ouders zijn acteurs in theater en film. Ik ben begonnen met pianospelen toen ik jonger was. Ik ben toen ook uit mezelf gaan acteren, niet omdat mijn ouders dat wilden. Om een niet-sprekende rol als politieagent te spelen, zou ik eerst beginnen met de lichamelijke expressie: hoe hij loopt, hoe hij uithaalt, hoe hij met een crisissituatie omgaat. Het kostuum helpt ook bij de lichamelijkheid van het personage.'

Hilde De Winne en Jana Coene (moeder en dochter uit het trailerpark)

Jana: 'Mijn hobby's zijn cello, scouting en turnen. Mijn zus heeft ook een rol in de opera gehad en ze vond het heel leuk. Nu willen we dat allebei doen, maar voor deze opera was er maar één rol. Mijn favoriete film is Kruistocht in spijkerbroek.'

Hilde: 'Ik ben verpleegster. Ik heb drie kinderen van vijftien, dertien en tien jaar. We wonen in Zele. Toen ik klein was, heb ik theater en musical gedaan bij NTGent, ik speelde in Peter Pan en Jungle Book. Ik speel ook samen met m’n drie kinderen in verschillende reclamefilmpjes.'

Joyna Begoumé (soldaat)

'Ik ben zestien. Ik dans, ik ben soms model en ik acteer. Ik ben erg geïnteresseerd in theater. Dit is mijn eerste opera. Wat ik mooi vind aan opera, is hoe je emotie overbrengt op mensen zonder woorden te gebruiken. Toen ik jonger was, had ik moeite met spreken. Ik ben geboren in Kameroen. Daar sprak ik Frans. Toen ik hier kwam toen ik acht jaar oud was, moest ik Nederlands leren. Die stap was erg moeilijk voor me. Ik heb nog altijd problemen met articuleren omdat mijn kaak niet in orde is. Daarom wil ik deel uitmaken van opera, om mensen iets te laten voelen zonder woorden.'

Larbi Ajabboune (man in de tent)

'Onze familie had een rondreizend circus in Marokko. Enkel de mannen reizen, de vrouwen blijven thuis. De kinderen vanaf ongeveer vijf jaar oud reizen ook mee en leren acrobatie. Dat deed ik tot ik veertien jaar was en we moesten stoppen door de golfoorlog. Toen ik vijftien was ben ik thuis vertrokken om werk te zoeken en ging ik met een vriendengroep opnieuw rondreizen als acrobaat. In Agadir op een dag werd ik aangenomen in een vaste groep en daar bleef ik tot ik vijfentwintig jaar geleden mijn huidige vrouw leerde kennen. Zij is van België en we kwamen dan ook hier wonen en we trouwden. Nu werk ik hier voor familiehulp en ik doe straattheater in heel België. Bij OBV ben ik ook al jaren figurant. Mijn eerste voorstelling was Candide.'

Manon Janssen (sjamaan)

'Ik ben geboren in Brussel. Het sneeuwde die dag in april, dat vertelt mijn moeder me elk jaar. Mijn moeder is verpleegster en mijn vader was dokter. We zijn opgevoed met een groot rechtvaardigheidsgevoel. Ik koos ervoor om geschiedenis, internationale politiek en diplomatie te studeren, maar ik raakte gedesillusioneerd door de eurocentrische zienswijze in internationale organisaties. Om kleine culturele veranderingen door te voeren begon ik te werken voor sociaal-culturele organisaties. Een paar jaar geleden ben ik overgestapt van bureauwerk om zelf op het podium te staan als danser.'

Nicolas Lenz (tiener)

'Ik ben negentien jaar oud. Ik heb Duitse roots, maar ik heb er nooit gewoond. Ik ben geboren in Grenoble en we zijn naar België verhuisd toen ik twee was. Mijn vader is viroloog. Ik ben geen grote fan van België, maar de steden zijn leuk, vooral Antwerpen en Gent, waar ik woon. Vergeleken met Duitsland zijn de mensen meer gesloten. Van jongs af aan hou ik van theater. Ik maakte toneelstukjes met mijn vrienden. Ik heb negen jaar theater gedaan in het deeltijds kunstonderwijs. Mijn leraren willen dat ik professioneel theater ga maken, maar ik wil politieke en sociale wetenschappen studeren.'

Nikias Verschraegen (bodyguard)

'Ik ben opgegroeid in een kleine gemeente in België. Voor mijn studie architectuur trok ik naar Gent en vervolgens Shanghai, tot ik in Antwerpen landde. Onttrokken van mijn thuishaven en haar bewoners, ontdekte ik steeds meer de vrijheid om mezelf te ontplooien. Waar ik mijn leven voordien spiegelde aan de dorpse norm en de verwachtingen van familie en vrienden, voelde ik in die steden dat het ook anders kon. Het is hier dat ik mijn biseksuele geaardheid steeds meer gewaar werd. Ik ben nu vijfentwintig en blijf op zoek naar mijn onafhankelijkheid, en daarmee mijn identiteit. Het blijft een gevecht om wie ik ben te verzoenen met de mensen die ik liefheb. Wie ik in de stad ontdekte te zijn is vooralsnog op zoek naar wie mij in het dorp grootbracht, met in het bijzonder mijn ouders.'

Pablo Correa (vader uit het trailerpark)

'Ik ben hierheen gekomen omdat mijn vriendin uit België komt. Ze is grafisch ontwerper. Ik besloot te gaan acteren omdat ik een magische ervaring had in het laatste jaar van de middelbare school. Een van de jongens die in een studentenfilm zou spelen, kon niet. Ze vroegen aan mij om de rol over te nemen maar ik zei nee. Ze overtuigden me door me een hamburger te beloven, maar mijn voorwaarden waren dat ik enkel ja of nee zou antwoorden op vragen tijdens de improvisatie. Toen we de scène deden, moesten de mensen lachen. Ik voelde me zo grappig en zo vrij. Op dat moment besloot ik theater te proberen. Ik hou ervan mensen aan het lachen te maken.'

Sophie Beels (tiener)

'Ik ben veertien jaar oud. Op school heb ik in een musical gespeeld en dat vond ik heel leuk. Ik wilde nu iets groters proberen. Mijn moeder komt uit Rusland, uit Moskou. Mijn vader is Belg. Mijn ouders hebben elkaar op de trein ontmoet. Mijn vader spreekt altijd Frans met ons. Door de oorlog met Oekraïne hebben we onze oma uit Rusland meegenomen naar België. Ik hou echt van Ghibli-films. Ik heb er een spreekbeurt over gehouden. Mijn favoriet is Spirited Away. En Howl's Moving Castle, omdat de hoofdpersoon ook Sophie heet.'