De muzikale thema's in Brodeck

De ‘Anderer’ is een zonderlinge figuur. Hij is een vreemdeling die in het dorp van Brodeck zijn intrek nam, maar de dorpelingen zijn niet blij met zijn komst. Hij confronteert hen te veel met een verleden dat ze liever willen vergeten. Het duurt dan ook niet lang alvorens ze hem uit de weg willen ruimen: de Anderer wordt koelbloedig vermoord door de mannen van het dorp. Wanneer Brodeck per toeval ontdekt wat er gebeurd is, krijgt hij van de dorpelingen de opdracht om een verslag te schrijven over de gebeurtenissen. In zijn verslag probeert hij te reconstrueren waarom het zover is gekomen.

Brodeck omschrijft de Anderer als een magische verschijning met bijzondere, gesofisticeerde kledij. Hij praat meer met zijn ezel en paard dan met de andere dorpelingen en tekent voortdurend in een klein schetsboekje. In de opera wordt de Anderer vertolkt door acteur Josse De Pauw. Dat hij als enige niet zingt, maakt van hem ook een zonderling op de operascène. In de muziek herken je de Anderer door het gebruik van de harp, het klokkenspel en de vibrafoon: instrumenten die instant een mysterieuze sprookjeswereld oproepen.

Het dorp van Brodeck kent een duister verleden: tijdens de oorlogsjaren werd het plaatsje door soldaten ingenomen en eiste de bezetter de vreemdelingen of Fremdër op om hen te deporteren naar gevangeniskampen. De dorpelingen collaboreerden en pleegden enkele gruwelijke oorlogsmisdrijven. Wanneer Brodeck in zijn verslag teruggrijpt naar die oorlogstijd en alles wat daaruit voortvloeide, rijzen er geagiteerde strijkers, kletterende koperblazers en wilde percussiegeluiden uit de orkestbak.

Wanneer we in de opera kennismaken met Emélia, de vrouw van Brodeck, merken we dat er iets aan de hand is: ze staart levenloos voor zich uit en zingt telkens opnieuw hetzelfde liedje. Tijdens Brodecks reconstructie van de gebeurtenissen rond de Anderer neemt hij ook de tijd om stil te staan bij zijn eigen verleden. Op een bepaald moment herinnert hij zich zijn studententijd in de hoofdstad. Hij maakte er kennis met de opgewekte, levenslustige Emélia en werd instant verliefd. We ontdekken dat de oorsprong van Emélia’s liedje ligt bij de wals waarop ze samen dansten. In een andere herinnering wordt duidelijk dat Emélia slachtoffer is geworden van vreselijke oorlogsmisdaden. Sindsdien zingt de getraumatiseerde Emélia enkel nog het liedje waarop ze Brodeck, de liefde van haar leven, leerde kennen. Haar motief is een muzikale omkering van dat liedje, gespeeld door de klarinet.

Terwijl Brodeck de moeilijke taak probeert te vervullen om het oorlogsverleden van de dorpsbewoners en de moord op de Anderer in een verslag te gieten, wordt hij door de dorpelingen stevig in de gaten gehouden. Zo is zijn buurman Göbbler altijd nabij, alsof hij maar al te graag wil weten hoe Brodeck zijn proces aan het maken is. Brodeck vertrouwt hem voor geen meter. Een schokkend motief in de strijkers verklanken Göbblers onrust en bemoeizucht.

Foto top: Annemie Augustijns