"Met deze opera verdien ik de martelaarskroon", berichtte Beethoven over "Fidelio". Zo moeizaam als de weg naar de vrijheid is die de hoofdpersonages in de opera afleggen, zo moeizaam verliep ook het ontstaan van zijn enige werk in het genre. Geïnspireerd door Mozarts verheerlijking van hooggestemde idealen in "Die Zauberflöte" en door de zogenaamde 'reddingsopera's' van ondermeer Cherubini leverde de componist een aangrijpende ode aan de liefde en de vrijheid af die inzake toon al voorbereidt op die andere ode uit de Negende Symfonie.