Bariton Kartal Karagedik en pianist Helmut Deutsch bundelen hun talent en passie voor Schubert

Over een reis tussen twee werelden

door Arne Herman, vr 8 sep 2023

Portrait HD KK 3 1

Deze liederen uitvoeren met Maestro Deutsch was zo lang een droom van me, en nu wordt die droom realiteit.

Kartal Karagedik

Hoe is het plan ontstaan om samen Schubert-liederen uit te voeren?

Kartal Karagedik: Ik loop al lang met de idee rond om een avond met liederen van Schubert te brengen. Ik zie mezelf namelijk als een verteller van verhalen. Daarom sta ik zo graag op een operapodium, doe ik aan fotografie en wil ik liederen zingen. Het is ongelooflijk hoeveel diepgang je kan aanbrengen in een lied, hoeveel lagen en verhalen je kan aanboren. Tijdens een opera speel je één personage; in een liedconcert belichaam je er tientallen op een avond.

Helmut Deutsch: Kartal is naar me toe gekomen met de idee om twee belangrijke zijden uit het oeuvre van Schubert belichten: de mythologische liederen enerzijds en liederen rond de Wanderer anderzijds, die eenzame, rondzwervende figuur uit de Duitse romantiek die op zoek is naar connectie met de wereld om zich heen. Gaandeweg hebben we daarop verder geborduurd. Er zijn zoveel bekende werken van Schubert rond de Wanderer, bijvoorbeeld. Niet alleen liederen zoals ‘Wanderers Nachtlied’, maar ook de ‘Wandererfantasie’ voor piano. Toch probeer je verder dan die usual suspects te kijken: ook een schipper of een pelgrim zijn Wanderer. Zo kom je samen tot een interessant en vooral persoonlijk programma dat een publiek in die vorm nog maar weinig gehoord heeft, denk ik.


Portrait HD KK 22

Wat maakt het programma van dit concert zo persoonlijk? Welke verhalen willen jullie vertellen?

Kartal Karagedik: In de eerste plaats is Schubert voor mij de beste liedcomponist die bestaat. Zijn liedcycli Die Schöne Müllerin, Winterreise en Schwanengesang worden regelmatig opgevoerd, maar hij heeft zoveel meer liederen gecomponeerd - meer dan 600 in totaal. Met ons concert willen we een reis tussen twee werelden brengen: die van de mythologie en de Wanderer, van de onderwereld en de wereld.

Mythologie spreekt ons allen aan: er schuilt veel van de condition humaine, de psychologie van de moderne mens in de mythologische liederen van Schubert. Daarnaast wil ik in deze liederen ook mijn eigen verhaal brengen. Een groot deel van het huidige Turkije maakte namelijk deel uit van het antieke Griekenland – en dus ook van wat we vandaag als de bakermat van de Westerse beschaving beschouwen. Dat dreigen we te vaak te vergeten, terwijl er net zoveel is dat ons bindt. “Schöne Welt, wo bist du?” – “Mooie wereld, waar ben je heen?” klinkt het in ‘Die Götter Griechenlands’ op een tekst van Schiller. Zo voelt het soms wel voor me aan. In zekere zin gaan deze Schubertliederen via de antieke mythologie een gesprek aan tussen de geschiedenis en cultuur van Maestro Deutsch, het publiek en mezelf.

Portrait HD KK 21

Helmut Deutsch: Dat interculturele gesprek kenmerkt in zeker opzicht ook de Wanderer. Iedere muzikant heeft wel enige voeling met die figuur omdat wij nu eenmaal beroepshalve veel reizen. Toen ik jong was, kreeg ik de kans om via de cultuurinstituten van Oostenrijk kamermuziek te spelen in Turkije, Iran en Egypte. Dat was een geweldige kennismaking met andere werelden – een absolute verrijking als muzikant! Jammer genoeg bestaan deze initiatieven vandaag niet meer.

Kartal Karagedik: Met de figuur van de Wanderer voel ik me bovendien persoonlijk zeer verbonden omdat ik zelf ook niet helemaal weet waar ik thuis ben. Ik groeide op in Izmir, een stad die meer inwoners heeft dan Wenen, maar cultureel werd die plek al snel “zu eng, zu schmall” – “te klein, te benauwd” voor mij, zoals de jongen in het lied ‘Drang in die Ferne’ aan zijn vader probeert uit te leggen. Ik wou de wereld verkennen en de geboorteplaats leren kennen van de muziek waar ik mijn leven aan wou wijden. Ik heb een emotionele en een geestelijke thuis en voel me constant geworpen tussen twee werelden – het centrale thema van ons concert.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Volg ons