IN DE LOGE met Francesco Corti
door Eline Hadermann | leestijd: 2,5 min, do 14 nov 2024
De Italiaanse dirigent Francesco Corti loopt al geruime tijd een traject met onze musici om hun stilistische wendbaarheid te ontwikkelen en keert nu terug voor Joseph Haydns Harmoniemesse. Waarom is dat daar het geknipte werk voor? En hoe komt het dat een jonge klavecinist als hij zo’n passie koestert voor oude en classicistische muziek?
Francesco Corti’s Instagram-naam doet muziekliefhebbers gniffelen: ‘Harpiscorti’ is een snedige vervlechting van de maestro en zijn instrument (het klavecimbel of harpsichord in het Engels) en vat kernachtig samen hoe vurig zijn passie voor pre-romantische muziek is: ‘Het klavecimbel mag je gerust een eigenaardig instrument noemen. Het is “beperkend” qua klank, bereik en mogelijkheden tot samenspel, maar net dat dwingt je er creatief mee om te springen.’ Datzelfde doet de muziek die doorgaans voor het klavecimbel bestemd is, vindt Corti: ‘Oude muziek laat veel vragen open. Hoe verder je teruggaat in de tijd, hoe minder indicaties je vindt in de partituren. Je bent aangewezen op de – weliswaar rijke – literatuur om te beslissen hoe vaak, vrij, of snel je iets mag spelen, én op je verbeelding. Wat waren de intenties van de componist? Wat voel ik wanneer ik die noten speel? Heb ik dezelfde prioriteiten? Dat zijn boeiende vragen.’
‘Voor de Harmoniemesse zullen koor en orkest uit hun comfortzone moeten treden en op een nieuwe manier hun krachten kunnen bundelen’
— Francesco Corti
Niet alleen als klavecinist, maar ook als dirigent laat Corti zich inspireren door zo’n creatief proces. In 2021, toen hij op de bok stond voor Mozart / Concert Arias, maakte hij indruk op het Symfonisch Orkest van OBV. Met zijn aanstekelijk enthousiasme en aandacht voor schriftuur smeedde hij een artistieke band met de muzikanten. ‘Wendbaar zijn de orkestleden sowieso. Ze spelen in twee theaters, verdiepen zich ieder seizoen in een brede waaier aan muziekstijlen en zijn het gewend mensen die ze nauwelijks zien of horen te begeleiden. Ook al hebben ze als groep een eigen, solide sound ontwikkeld, ze hebben wel steeds de oprechte interesse om die aan te passen aan de noden van de componist die ze vertolken. Tijdens dat eerste project voelden we meteen een wederzijdse nieuwsgierigheid: hoe konden we samenwerken aan hun stilistische wendbaarheid? Toen ik hen vorig seizoen dirigeerde tijdens een aperitiefconcert met 18e-eeuwse muziek, voelde ik dat ze het fijn vonden om samen te experimenteren. Het was uitkijken naar de volgende stap.’
Die volgende etappe prijkt in november op de OBV-affiche. Tijdens het concert Harmoniemesse brengen Corti en het orkest en koor van ons operahuis twee symfonische parels van Joseph Haydn tot leven. ‘Open de Haydn-catalogus, sluit je ogen, duid een willekeurig werk aan en je hebt sowieso een juweeltje te pakken. Maar zijn Harmoniemesse (1802), een van zijn laatste grote werken, is het ideale stuk om te werken op stijl. De titel duidt op een ongewoon grote blazerssectie, die in constante dialoog staat met elke andere instrumentengroep. Zo baadt de mis in een speciale klankkleur en tegelijk ontstaat een interessante wisselwerking – niet alleen tussen blazers en strijkers, maar ook tussen orkest, koor en solisten. Zoals gebruikelijk in het classicistische repertoire focust Haydn in zijn schriftuur op de articulatie, die menselijke dictie lijkt na te bootsen. De instrumenten imiteren dus vaak wat de solisten en het koor zingen – een dynamiek die misschien wat minder aanwezig is in de dramatische context van een opera. Ik denk dat het koor en orkest dus uit hun comfortzone zullen moeten treden en op een nieuwe manier hun krachten zullen kunnen bundelen. Ook voor mij is het een groot genoegen een werk te dirigeren dat al zo lang op mijn verlanglijstje staat. Met ook Haydns Symfonie nr. 84 ‘In nomine Domini' op het programma wordt het een schitterend concert, waarin iedereen diens kunnen ten volle kan etaleren.
Foto © Daniel Dittus