‘We maakten vuur, leerden vliegen. Zo mét elkaar te werken, niet-hiërarchisch, maar samen theater maken is mijn droomsituatie’

Nicole Beutler

‘Als choreografe en theatermaakster uit Nederland ben ik hier samen met mijn team met open armen ontvangen. Onze kennismaking begon met een rondleiding door beide operahuizen en de immense opslagruimtes. Het is een waar feest voor elke theatermaker om de oude schoonheid van de gebouwen te ontdekken, de unieke akoestiek, de sfeer en warmte die ze uitstralen. Vooral opmerkelijk was het adembenemende uitzicht vanaf het bovenste balkon in de Opera van Gent, waar het publiek het toneel van grote hoogte aanschouwt. Daarnaast maakten we kennis met het indrukwekkende archief van decors, rekwisieten en kostuums. Vandaar gaven we vorm aan onze samenwerking met OBV, samen met Lise Thomas, manager van Vonk, OBV’s pijler voor inclusie, participatie, talentontwikkeling en experiment.

Als kunstenaar met een achtergrond in choreografie en beeldende kunst ben ik geleidelijk aan in het muziektheatercircuit beland door mijn grote liefde voor het Gesamtkunstwerk, waarin alle disciplines samenkomen. De afgelopen jaren heb ik met m’n werk ingezoomd op aspecten van de klimaatcrisis, op de plek van de mens op en met de aarde en de uitdagingen waarmee wij geconfronteerd zijn. Een hoogtepunt van de samenwerking met OBV was een tweedaagse conferentie over duurzame scenografie, waarbij mijn team en de medewerkers decor, techniek en dramaturgie van OBV spraken over hergebruik van decors, transport en techniek en het delen van die waarden met ontwerpers. We schreven een handleiding met als doel duurzaamheid op lange termijn te waarborgen bij producties. Wat me in het bijzonder opviel, was de enorme betrokkenheid van alle medewerkers – de meesten lopen al jaren mee in het huis. We deelden kennis en ervaringen, en kwamen erop uit dat het verschil tussen een onafhankelijk gezelschap en een operahuis veel minder groot is dan we dachten. De uitdagingen lijken op elkaar, alleen situeren ze zich op een andere schaal. Het was vooral inspirerend te zien hoe zij nieuwsgierig en open voor verandering verder dachten dan de gangbare systemen.

Daarna deden we twee keer een aantal dagen onderzoek in de zalen van Opera Ballet Vlaanderen, gericht op het integreren van duurzaamheidsprincipes in mijn trilogie RITUALS OF TRANSFORMATION. In De Singel in Antwerpen testten we achterdoeken en objecten uit de operastockage voor het eerste deel daarvan, GINKGO, or: 56 million years ago there were palm trees on the North Pole, die we uiteindelijk ook mochten meenemen op tour. In deel twee, ATMEN / evolution is silently unfolding, mochten we een heel bos en vele vloerdoeken uit de opslag van de opera verwerken. Ook hiermee zijn we nu op tour.

Bewonderenswaardig en het meest opmerkelijk waren de technici die ons bij de eerste onderzoeken begeleidden. Wat een geweldig team. Eindeloos creatief. Meedenkend. Flexibel om touwen en doeken op onmogelijke plekken te bevestigen. Met humor. Warm. Fluitend als een vogeltje. We maakten vuur, leerden vliegen. Zo mét elkaar te werken, niet-hiërarchisch, maar samen theater maken is mijn droomsituatie.

Naast mijn eigen projecten kreeg ik de kans als fly on the wall aanwezig te zijn bij de eindmontages van Alain Platels C(H)ŒURS 2022 en Philippe Grandrieux’ Tristan und Isolde. Zo had ik voldoende tijd en ruimte om te reflecteren over de dynamiek tussen koor, orkest en zangers, over de betekenis van de theaterzaal an sich, over de scheiding tussen toeschouwer en toneel, over waar inhoud en vorm elkaar versterken en over welke mogelijkheden een operahuis meer of minder heeft om door de bestaande structuren te breken.

Nu ontwikkelen we samen met OBV het derde deel van de trilogie, NOW WE ARE EARTH / An Orchestra. Ik stel het me voor als een grootse samenzang; een ultieme, pulserende evenwichtsoefening tussen vijf koninkrijken: dier, mens, plant, schimmel en technologie, met acht dansers/zangers en een nieuw stadskoor. NOW WE ARE EARTH is een visie op een nieuwe wereld. Onze eco-futuristische samenzang voor meer samenhang gaat in april 2025 in première in de Antwerpse Opera.’

Foto © Diego Franssens